مطالعات اپیدمیولوژیک ما در مورد مصرف دخانیات نشان می‌دهد که در حال حاضر 12 درصد جامعه سیگار می‌کشند (22درصد مردها و 2درصد زنان) که در مورد مصرف سیگار بین زنان و مردان اختلاف 10 برابری دیده می‌شود، اما در مورد قلیان آمار متفاوت است به‌گونه‌ای که 30 درصد مردم قلیان می‌کشند که در این میان آمار مصرف‌کنندگان زن و مرد یکسان است.
از سوی دیگر، زمانی که قلیان را اعضای خانواده استعمال میکنند و هیچ قبحی ندارد، به نوعی نوجوانان و جوانان نیز به مصرف قلیان تشویق می‌شوند و با همسالان خود در جمع‌های دوستانه باز هم قلیان مصرف میکنند. همچنین زمانی که مادر خانواده بدون سختگیری برای نوجوانان و سایر اعضای خانواده، خودش نیز قلیان می‌کشد، همه به این کار تشویق می‌شوند و ما در آینده با سونامی قلیان مواجه خواهیم بود.
درحقیقت، مصرف قلیان روش بهداشتی مصرف دخانیات است و در کشور ما مصرف آن شایع شده، در حالی که باید این نگرش را در مردم تغییر دهیم زیرا نه‌تنها قلیان از سیگار خطرناک‌تر است بلکه دود را عمیق‌تر و شدیدتر وارد بدن می‌کند و شرایط را برای استعمال سیگار فراهم خواهد کرد. از سوی دیگر، یک‌سوم بیماری‌هایی که در افراد ایجاد می‌شود به دلیل درمعرض دود قرار گرفتن افرادی است که قلیان نکشیده‌اند زیرا غلظت دود قلیان در برابر سیگار بیماری‌زایی بیشتری ایجاد می‌کند.
علاوه بر این، دود گروه سوم یعنی دودی که روی اشیاء و لوازم منزل می‌نشیند، با حدود 10 درصد می‌تواند بیماری‌زا باشد به‌ویژه برای بچه‌ها. جالب است بدانید تمامی بیماری‌های تنفسی به غیر از بیماری‌های ژنتیکی، 75 درصد بیماری‌های قلبی- عروقی و 50 درصد سرطان‌ها (سرطان ریه 90 درصد، سرطان مثانه 70 درصد، سرطان خون 50 درصد، سرطان پوست 50 درصد) و 12 درصد علت مرگ‌ومیر‌ها با مصرف دخانیات مرتبط است، بنابراین باید مردم را نسبت به عواقب مصرف دخانیات به‌ویژه قلیان آگاه کنیم تا زنان، جوانان و نوجوانانی که ناخواسته و با اطلاعات ناکافی نسبت به مضرات قلیان آن را وسیله تفریح و سرگرمی خود قرار داده‌اند، جایگزین مناسبی برای قلیان پیدا کنند.
دکتر غلامرضا حیدری
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری از دخانیات
